Wist u dat werknemers in Nederland, die op de werkvloer worden lastiggevallen of gepest door hun collega’s of leidinggevende, daardoor gemiddeld 7 dagen per jaar extra uitvallen op het werk? Geweld op de werkvloer in welke sector dan ook is een fikse kostenpost, in Nederland en elders op de wereld.  

Onwenselijk en onethisch ondernemen is kostbaar

Geweld – een van de meest verborgen vormen van mensenrechtenschending – is een significant risico op de werkplek dat zich in diverse sectoren kan voordoen in allerlei bedrijven en organisaties, waaronder dat van u. Het komt vaker voor dan u denkt. Niet alleen in landen ver weg, maar ook in Nederland. Het is ook een enorme kostenpost voor ondernemers. Denk aan kosten door ziekteverzuim, een lagere productiviteit van werknemers, een snel verloop van werknemers, kosten voor werving en training van nieuw personeel en weinig betrokkenheid bij je bedrijf. En wat te denken van reputatieschade, weglopende klanten en mogelijk juridische procedures?

Voldoen aan de internationale richtlijnen

Steeds meer ondernemers willen op een zinvolle en ethische manier zakendoen. U toch ook? Dat wil zeggen bijdragen aan een duurzame economie en samenleving, in overeenstemming met internationale afspraken over de verantwoordelijkheden van bedrijven op het gebied van bijvoorbeeld milieubescherming, anti-corruptie-inspanningen en mensen- en arbeidsrechten. Uw klanten en werknemers, alsmede overheden, werkgeversvertegenwoordigers, vakbonden en niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) verwachten dat bedrijven mensenrechten respecteren en zich houden aan verantwoordelijke gedragscodes. Dat u het risico van negatieve effecten op de mensenrechten vanwege uw bedrijfsactiviteiten grondig identificeert, aanpakt en voorkomt. Lokaal en internationaal zijn er verschillende richtlijnen die arbeidsvoorwaarden en mensenrechten beschermen. Regeringen wereldwijd gebruiken verschillende globale raamwerken en instrumenten, waaronder de OESO-richtlijnen. Bescherming van rechten van werknemers maakt hier onderdeel van uit.

Eigen werkklimaat onder de loep

Om Nederlandse MKB-bedrijven die internationaal actief zijn te helpen op dit vlak schreef ik voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en CNV Internationaal de guide ‘Violence @Work. A guide for SMEs to prevent violence in the workplace’. Deze gids informeert u als ondernemer over de kenmerken van geweld op de werkplek, evenals de oorzaken en effecten daarvan. De gids biedt tips om geweld op het werk op een effectieve manier aan te pakken en te ontmoedigen. En ook om geweld op de werkvloer aan te kaarten bij leveranciers en bedrijven met wie u samenwerkt. Als ondernemer maakt u elke dag een keuze. Ook de keuze voor een positieve werk-omgeving waar geweld niet wordt geduld.

Wat betekent dat: geweld op de werkvloer?

Geweld op de werkvloer heeft betrekking op fysiek, psychologisch of seksueel ongewenst en grensoverschrijdend gedrag. Het kan variëren van intimidatie, ongewenste voorstellen, beledigende grappen tot discriminatie, maar het kan ook gaan om mishandeling of werknemers dwingen tot bepaalde (seksuele) handelingen. In feite is het elk gedrag wat door het slachtoffer als grensoverschrijdend gedrag wordt gezien. Of de dader het nu ‘als een grapje’ had bedoeld, het als ‘normaal’ wordt gezien bij de lokale bevolking of dat het voortkomt uit kwade opzet. Geweld op de werkvloer is een ernstige schending van het VN Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dat klinkt ernstig en crimineel. En dat is het ook.

Zero-tolerance

JJH Textiles is een Nederlands bedrijf met een textielfabriek in Bangladesh en India. Het bedrijf heeft in de afgelopen jaren meer dan een half dozijn mannelijke managers ontslagen die zich niet hielden aan hun beleid voor een veilig werkklimaat. Het zero-tolerance beleid geeft duidelijk aan waar het bedrijf voor staat. Bij ontslag op grond van (seksueel) misbruik van werknemers wordt de staf bij elkaar geroepen en wordt openlijk besproken wat de reden is van het ontslag. Daarnaast geeft het bedrijf in Bangladesh vrouwen die de ambitie tonen voor een leidinggevende positie, de mogelijkheid om zich te scholen en ervaring op te doen. De bedoeling is dat het management straks voor 99% uit vrouwen bestaat.

Andere bedrijven investeren in het vergroten van bewustwording van management en personeel middels duidelijk beleid, code of conducts, bijeenkomsten om het onderwerp bespreekbaar te maken en trainingen. Zij maken het mogelijk voor personeel om zich te organiseren of aan te sluiten bij een vakbond. Ook het fysiek aanpassen van de werkomgeving (denk aan voorlichtingsborden op de werkplek, verlichting op donkere plekken), en het introduceren van een hotline voor klachten, zijn voorbeelden van relatief eenvoudige acties die positief bijdragen aan een veiliger werkklimaat.

Dit en andere voorbeelden uit de guide ‘Violence @Work’ tonen aan dat het mogelijk is om een positieve bijdrage te leveren aan een mooiere wereld en om succesvol te zijn en te blijven.

Hulp nodig?

U wilt vast niet achterblijven en zelf ook aan de slag gaan met dit onderwerp. Weet u nog niet precies welke stappen u wilt zetten? Download dan de guide op de site van de RVO.nl en lees meer over dit onderwerp. Of neem gerust contact met mij op voor een vrijblijvend gesprek.